Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη 1

Το σχέδιο διδασκαλίας που παρουσιάζεται αφορά την ανάπτυξη κριτικής σκέψης στο θέμα της διάδρασης καθηγητή-μαθητή στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Από την πλευρά του διδάσκοντα η γράφουσα προσπάθησε να ανιχνεύσει τις απόψεις των μαθητών της σχετικά με τα ιδιαίτερα χαρίσματα που συνθέτουν έναν καλό δάσκαλο και προχώρησε σε εφαρμογή της μεθόδου της «Μετασχηματίζουσας μάθησης μέσα από την Τέχνη». Ο απώτερος σκοπός της όλης προσπάθειας ήταν να μπουν οι μαθητές στη θέση του δασκάλου, να τον συναισθανθούν, να καταρρίψουν στερεότυπα που ενδεχόμενα έχουν και τελικά να αναστοχαστούν κριτικά στο θέμα της αγαστής συνεργασίας μαθητή-καθηγητή.

Αρχικά και πριν την εφαρμογή της μεθόδου η καθηγήτρια έδωσε χρόνο 10’ στους μαθητές της να αναπτύξουν τις σκέψεις τους πάνω στο θέμα: 

Ποια είναι η γνώμη σου για τον «καλό» δάσκαλο;

Με βάση όλες τις απαντήσεις των μαθητών διαμορφώθηκε η γενική εικόνα σχετικά με το προφίλ του καλού δασκάλου. Έτσι σύμφωνα με τους μαθητές ο καλός δάσκαλος δεν επιβαρύνει τους μαθητές του με πολλές εργασίες, είναι επιεικής, δεν είναι αυστηρός, έχει χιούμορ, βλέπει τις ανάγκες των μαθητών του, είναι υποστηρικτικός, ενδιαφέρεται για τον ψυχικό κόσμο των μαθητών του, επιβραβεύει τους μαθητές, κάνει το μάθημα με όρεξη, σκέφτεται σαν τον μαθητή, ενδιαφέρεται για την γνώση των μαθητών, είναι κοινωνικός. Ανάμεσα στα στερεότυπα που αναδείχθηκαν από την παραπάνω διαδικασία, επιλέχθηκαν αυτά της επιείκειας του δάσκαλου προς τους μαθητές αλλά και της υποστήριξης που τους παρέχει και διαμορφώθηκαν δύο κριτικά ερωτήματα:

1. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα να είναι επιεικής ένας δάσκαλος με τους μαθητές του;

2. Μ’ όποιον δάσκαλο καθίσεις τέτοια γράμματα θα μάθεις;

Στη συνέχεια έγινε επιλογή κατάλληλων έργων τέχνης για κάθε κριτικό ερώτημα όπως φαίνεται στον επόμενο πίνακα συσχέτισης:

Έργα τέχνης	Κριτικά ερωτήματα
	1	2
Le tour du monde – André Henri Dargelas	x
A country school – Edward Lamson Henry	x
The severe teacher – Jan Steen	x
The Sunday school walk – Albert Anker	x
Blackboard – Winslow  Homer		x
Στον δάσκαλο – Κωστής Παλαμάς		x
Απόσπασμα από το κινηματογραφικό έργο Good Will Hunting – Gus  Van Sant		x

Η επιλογή των τεσσάρων εικαστικών για το πρώτο κριτικό ερώτημα που αφορά την διερεύνηση του θέματος της επιείκειας του δασκάλου έγινε με κριτήριο να δουν οι μαθητές το θέμα σφαιρικά. Έτσι αυτό που θέλησε να πετύχει η επεξεργασία των συγκεκριμένων εικαστικών έργων ήταν να εξετάσουν οι μαθητές εκτός από την δική τους οπτική και αυτή του δασκάλου. Οι πίνακες που επιλέχθηκαν έχουν κεντρικό θέμα την τάξη ή την αταξία σε μια σχολική τάξη και με αφορμή τον κάθε πίνακα αναμένεται να συναισθανθούν οι μαθητές τον καθηγητή και να καταλήξουν σε συμπεράσματα σχετικά με το μέτρο στην επιείκεια που μπορεί να δείξει ο δάσκαλος διερευνώντας τις συνέπειές της όταν υπερβαίνει το μέτρο αυτό.

Για το δεύτερο κριτικό ερώτημα, που αφορά την υποστήριξη που αναμένει να έχει ο μαθητής από τον καθηγητή, επιλέχθηκαν ένα εικαστικό έργο, ένα ποίημα κι ένα απόσπασμα από κινηματογραφικό έργο. Το εικαστικό έργο έχει μόνο ένα πρόσωπο το οποίο μπορεί ο μαθητής να υποθέσει ότι είναι είτε ο μαθητής είτε ο δάσκαλος και δείχνει την μοναξιά και άρα την άρνηση της υποστήριξης είτε του διδασκόμενου είτε του διδάσκοντα σε κάθε περίπτωση. Το απόσπασμα της ταινίας δείχνει την υποστήριξη του καθηγητή στον φοιτητή του η οποία ωστόσο φαίνεται να πέφτει στο κενό λόγω της αλαζονείας του δεύτερου. Τέλος το ποίημα του Καβάφη είναι ένας ύμνος στον δάσκαλο που διαπραγματεύεται όχι απλά την υποστήριξη του δασκάλου στον μαθητή αλλά και το όραμα που μπορεί να του εμφυσήσει.