Μια βόλτα στα μουσεία της Ελλάδας

Αγαπητοί αναγνώστες

Στο κείμενο αυτό θα θέλαμε να σας μεταφέρουμε την εμπειρία μας από το πολιτιστικό πρόγραμμα που υλοποιήσαμε στη διάρκεια αυτής της σχολικής χρονιάς με τίτλο «Μια βόλτα στα Μουσεία της Ελλάδας» στο Γυμνάσιο Καλοχωρίου. Στο πρόγραμμα συμμετείχαμε 23 μαθητές και από τα δύο τμήματα της Β Γυμνασίου με την υποστήριξη τριών καθηγητριών μας. Το πρόγραμμα μας έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσουμε την εκπαίδευση που προσφέρεται σε ένα μουσείο με τρόπο ιδιαίτερα ευχάριστο και αλληλεπιδραστικό. Αυτός, εξάλλου, είναι και ένας από τους βασικούς στόχους του σχολείου: η δια βίου μάθηση, δηλαδή να μαθαίνουμε σ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Από την άλλη, μάθαμε ότι μπορείς να επισκεφτείς ένα μουσείο που βρίσκεται μακριά ακόμα και από το σπίτι σου. Και σκεφτήκαμε ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό ειδικότερα για τους ανθρώπους που για τους δικούς τους λόγους δεν μπορούν να το επισκεφτούν από κοντά.

Λίγα λόγια για το πρόγραμμα

Το πρόγραμμα ξεκίνησε γύρω από τη συζητήση σχετικά με τα είδη των μουσείων που υπάρχουν. Επίσης, γνωρίσαμε την εξέλιξη του ελληνικού πολιτισμού αλλά και σημαντικά επιτεύγματα της τεχνολογίας. Ακόμη, επισκεφτήκαμε μουσεία της πόλης μας από κοντά κι όταν αυτό δεν ήταν εφικτό πραγματοποιήσαμε μια εικονική περιήγηση με τη βοήθεια του διαδικτύου. Επειδή ο προσωπικός χρόνος όλων των συμμετεχόντων δεν ήταν κοινός, αποφασίσαμε να δουλέψει ο καθένας ξεχωριστά στον δικό του τόπο και χρόνο και με τον δικό του ρυθμό. Παράλληλα, συνεργαστήκαμε χρησιμοποιώντας συνεργατικά εργαλεία web2.0 που προσφέρονται για εκπαίδευση από απόσταση. Έτσι, το πρόγραμμα υλοποιήθηκε σε δύο φάσεις: α) στη φάση της εξοικείωσης με τα ηλεκτρονικά περιβάλλοντα και β) στις δραστηριότητες σχετικά με τα μουσεία.

1^η φάση

Η εκπαιδευτική πλατφόρμα του Edmodo

Για τη μεταξύ μας επικοινωνία από απόσταση χρησιμοποιήσαμε την εκπαιδευτική πλατφόρμα του Edmodo που είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο www.edmodo.com.  Η πλατφόρμα είναι φιλική προς το χρήστη αφού μοιάζει με το περιβάλλον του Facebook παρέχοντας, ωστόσο, ασφάλεια δεδομένου ότι χρησιμοποιείται για εκπαιδευτικό σκοπό κι όχι για κοινωνική δικτύωση (Holland & Muilenburg (2011). Όπως βλέπετε και στην εικόνα το Edmodo δίνει τη δυνατότητα εγγραφής όχι μόνο των μαθητών και των καθηγητών, αλλά και των γονέων και κηδεμόνων κάτι που επέλεξαν να κάνουν κάποιοι γονείς μας. Σε κάθε περίπτωση, όλοι οι γονείς ήταν ενήμεροι για τη δραστηριότητα αυτή και υπέγραψαν αντίστοιχες υπεύθυνες δηλώσεις για τη συμμετοχή μας στην ηλεκτρονική τάξη.

Μια δυσκολία που συναντήσαμε, στην αρχή του προγράμματος, ήταν η διαδικασία της εγγραφής στην πλατφόρμα του Edmodo παρόλο που είχαμε στη διάθεσή μας βίντεο με αναλυτικές οδηγίες που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος. Όσοι δεν καταφέραμε να δημιουργήσουμε λογαριασμό μόνοι μας από το σπίτι, τον δημιουργήσαμε, τελικά, στο εργαστήριο πληροφορικής. Ωστόσο, ακόμα και τότε δεν καταφέραμε να συμμετέχουμε όλοι στον ίδιο βαθμό. Μερικοί από μας φτιάξαμε το δικό μας avatar ως εικόνα προφίλ σε αντικατάσταση της φωτογραφίας μας για μεγαλύτερη ασφάλεια. Επίσης, για την ολοκλήρωση του προφίλ μας συμπληρώσαμε τον τρόπο που μαθαίνουμε και τον στόχο της σταδιοδρομίας μας αν και είμαστε ακόμα μικροί! Ολοκληρώνοντας το προφίλ μας πήραμε ως επιβράβευση το πρώτο αυτοκόλλητο. Εδώ βλέπετε το προφίλ της Σοφίας, ενώ κάτω αριστερά μπορείτε να παρατηρήσετε ότι ο Ντέμης, προφανώς κατά λάθος, έκανε την εγγραφή του ως καθηγητής!

2^η φάση

Τα μουσεία

Μετά την εξοικείωση μας με το Edmodo ξεκινήσαμε τη συζήτηση για τα μουσεία. Αρχικά, μιλήσαμε για την προηγούμενη εμπειρία μας και, συγκεκριμένα, πόσες φορές έχουμε επισκεφτεί ένα μουσείο. Έτσι, ψηφίσαμε 13 μαθητές και, όπως, βλέπετε όλοι μας είχαμε επισκεφτεί αρκετές φορές ένα μουσείο.

Με την επόμενη δραστηριότητα προσπαθήσαμε να δώσουμε έναν ορισμό για το μουσείο. Κι ενώ στην αρχή δόθηκαν απαντήσεις δανεισμένες από το διαδίκτυο, στη συνέχεια προσπαθήσαμε να σκεφτούμε πιο ελεύθερα και να δώσουμε τον δικό μας ορισμό. Στο σημείο αυτό να σας ζητήσουμε συγγνώμη για ενδεχόμενα ορθογραφικά λάθη που βλέπετε στις αναρτήσεις μας. Η Κωνσταντίνα έγραψε: «Το μουσείο είναι ένας χώρος που ο ρόλος του είναι να συλλέγει κάποια έργα τέχνης, ευρήματα και άλλα πολύτιμα αντικείμενα της αρχαίας ζωής του ανθρώπου. Επίσης, είναι πολιτιστικά, εκπαιδευτικά,  επικοινωνιακά, ψυχαγωγικά μέρη που επισκέπτονται μικροί και μεγάλοι. Η μελέτη και η έκθεση αυτών των ανακαλύψεων είναι σημαντικές για εμάς για να μπορούμε πλέον να ξέρουμε και οι ίδιοι μας τι είναι ο πολιτισμός μας και όχι μόνο μερικοί σοφοί αρχαιολόγοι.» Ο Γιάννης: «Μουσείο είναι ένας χώρος ο οποίος συλλέγει όλα τα στοιχεία ενός τόπου όπως παράδοση, ιστορία τα οποία δεν είναι εκτεθειμένα αλλά ιδιαίτερα φροντισμένα και τοποθετημένα σε βιτρίνες τα οποία καθημερινά βλέπουν οι επισκέπτες του κάθε μουσείου ντόπιοι και μη. Είναι ένας πόλος έλξης για κάθε τουρίστα καθώς του δίνει την ευκαιρία να επικοινωνήσει με έναν άλλον τόπο μαθαίνοντας διάφορα στοιχεία του, τον πολιτισμό μέσω της ξενάγησης του στον χώρο του μουσείου. Η Ελλάδα είναι γεμάτη από αρχαία ιστορία, πολιτισμό, παράδοση τα οποία είναι όλα συγκεντρωμένα στους χώρους των μουσείων. Αναμφίβολα ανήκουμε στις χώρες με τα περισσότερα μουσεία γι’ αυτό και πρέπει να αισθανόμαστε τυχεροί που έρχεται ο ξένος σε εμάς!». Ενώ η Έλενα: «Μουσείο είναι ένας χώρος που οι αρχαιολόγοι με τις ανασκαφές βρίσκουν και συγκεντρώνουν διάφορα και παλιά ευρήματα. Υπάρχουν πολλά είδη μουσείων σε όλη την Ελλάδα. Με αυτό τον τρόπο ο κάθε επισκέπτης μπορεί να επισκεφθεί όποιο μουσείο θέλει. Όταν κάποιος επισκέπτεται ένα μουσείο μαθαίνει για την ιστορία ενός πολιτισμού. Επιπλέον βλέπει τα αντικείμενα του κάθε τόπου καθώς και πως τα χρησιμοποιούσαν οι πρόγονοί μας. Επίσης μπορούμε με τις ανασκαφές των αρχαιολόγων να δούμε τι άλλα ζώα υπήρχαν στο παρελθόν και δεν υπάρχουν σήμερα. Επίσης το πως ήταν διαμορφωμένη η κάθε κοινωνία και το αξίωμα που είχε κάθε μέλος της, το όποιο φαινόταν και από τον τρόπο ταφής τους.»

Το επόμενο βήμα ήταν να διερευνήσουμε τα είδη των μουσείων που υπάρχουν. Αυτό το βήμα το πραγματοποιήσαμε στο περιβάλλον του padlet που έχει τη μορφή ενός πίνακα ανακοινώσεων. Και αναφέραμε κάποια από τα μουσεία που υπάρχουν όπως τα αρχαιολογικά, τα μουσεία επιστημών και τεχνολογίας, τα μουσεία τέχνης, τα ναυτικά και τα αεροπορικά μουσεία.

Επισκέψεις

Νόησις

Στην επόμενη φάση του προγράμματος πραγματοποιήσαμε τις επισκέψεις μας. Αρχικά, την Τρίτη 13 Μαρτίου 2018 επισκεφτήκαμε το Κέντρο Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας «Νόησις» στο πλαίσιο διδακτικής επίσκεψης όπου όλοι οι μαθητές της Β Γυμνασίου ξεναγηθήκαμε στην περιοδική έκθεση με τίτλο «Νίκολα Τέσλα – Ο άνθρωπος που εφηύρε το μέλλον». Η έκθεση συμπεριέλαβε ένα συνδυασμό εκθεμάτων, από μοντέλα σε κλίμακα, όπως το εργαστήριο του Tesla στο Colorado Springs, το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο στους καταρράκτες του Νιαγάρα, το αεροπλάνο κάθετης απογείωσης, καθώς και λειτουργικά μοντέλα των εφευρέσεων του, όπως ο επαγωγικός κινητήρας και το πηνίο Τέσλα, μέχρι οπτικά και ηχητικά στοιχεία σε πληροφοριακά πάνελ και σε video room. Στη συνέχεια, θα παρακολουθήσετε δύο βίντεο μικρής διάρκειας από την παρουσίαση του πηνίου Tesla. Το πηνίο αυτό χρησιμοποιείται για την παραγωγή εναλλασσόμενου ρεύματος παράγοντας τάση 2 εκατομμυρίων βολτ. Στην ίδια επίσκεψη συμμετείχαμε στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα Υπατία που υλοποιείται σε αρκετά μουσεία της Ευρώπης και απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες εντοπίζοντας τα ενδεχόμενα στερεότυπα που έχουν σε σχέση με το φύλο και την επιστήμη, ενώ μπήκαμε και στον Προσομοιωτή του Νόησις σε ομάδες σε μια περιπέτεια μέσα σε κατακόμβες!

Λαογραφικό Μουσείο Καλοχωριτών Ανατολικής & Βόρειας Θράκης «Κασκάρκα»

Την Πέμπτη 19 Απριλίου 2018 όλοι οι μαθητές του σχολείου μας επισκεφτήκαμε το Λαογραφικό Μουσείο Συλλόγου Καλοχωριτών Ανατολικής & Βόρειας Θράκης "Κασκάρκα" στο πλαίσιο του εορτασμού του τοπικού πολιούχου Αγίου Γεωργίου και των αντίστοιχων εκδηλώσεων "Καλοχωρίτικα 2018".  Ξεναγηθήκαμε στην έκθεση φωτογραφίας και παραδοσιακών φορεσιών του συλλόγου στο ισόγειο του πολιτιστικού κέντρου Καλοχωρίου αλλά και στο Λαογραφικό Μουσείο στον δεύτερο όροφο του κτιρίου.

Εικονική Περιήγηση στο Μουσείο της Ακρόπολης

Μετά τις δια ζώσης επισκέψεις επιχειρήσαμε να πραγματοποιήσουμε μια εικονική περιήγηση στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ακρόπολης όπου προσφέρεται από το Google Art Project. Η περιήγηση περιλαμβάνει την Αίθουσα της Αρχαϊκής Ακρόπολης η οποία βρίσκεται στον 1^ο όροφο του Μουσείου στον οποίο τα εκθέματα έχουν τοποθετηθεί ώστε ο επισκέπτης να μπορεί να τα δει από όλες τις πλευρές τους σαν να κάνει βόλτα μέσα σε έναν κήπο κάτι το οποίο φαίνεται και στην εικονική περιήγηση. Επίσης, στον 3^ο όροφο του Μουσείου παρουσιάζεται η Αίθουσα του Παρθενώνα με εντυπωσιακή τη ζωοφόρο του σε πραγματικές διαστάσεις. Η εικονική επίσκεψη σε καμία περίπτωση δεν είναι ίδια με την πραγματική επίσκεψη, αλλά δίνει τη δυνατότητα στον περιηγητή να πάρει μια μικρή γεύση του μουσείου.

Χρωμάτισε την Πεπλοφόρο

Στη συνέχεια, πραγματοποιήσαμε την ψηφιακή εφαρμογή του Αρχαιολογικού Μουσείου της Ακρόπολης με τίτλο «Χρωμάτισε την Πεπλοφόρο». Στη δραστηριότητα αυτή μπορεί κανείς να χρωματίσει την Πεπλοφόρο Κόρη, η οποία είναι η θεά Άρτεμης, χρησιμοποιώντας τα αρχαϊκά χρώματα. Στη διαφάνεια βλέπετε πως ήταν η Πεπλοφόρος στην πραγματικότητα, ενώ στη συνέχεια θα δείτε πως τη φανταστήκαμε εμείς. Έτσι, η Αναστασία, η Εύα και ο Φάνης προτίμησαν για το Πέπλο της Κόρης το ερυθρό χρώμα, η Κωνσταντίνα και ο Ντέμης κρόκινο, δηλαδή το χρώμα του κρόκου, ενώ η Κυριακή και η Δήμητρα το πράσινο και το κυανό αντίστοιχα.

Απολογισμός – Χαιρετισμός

Ολοκληρώνοντας το πρόγραμμα διαπιστώσαμε ότι ενώ μας άρεσαν οι δια ζώσης επισκέψεις στα μουσεία, δυσκολευτήκαμε στις δραστηριότητες από απόσταση. Αυτό ίσως να οφείλεται στη μικρή μας ευχέρεια στη χρήση web2.0 εργαλείων. Ωστόσο, η φετινή μας εμπειρία μπορεί να μας φανεί χρήσιμη ώστε του χρόνου να υλοποιήσουμε ένα αντίστοιχο πολιτιστικό πρόγραμμα με θέμα τα μουσεία της Ευρώπης. Ευχόμαστε να μπορέσουμε να περιηγηθούμε σε γνωστά ευρωπαϊκά μουσεία αν όχι από κοντά, τουλάχιστον, με τη βοήθεια της τεχνολογίας.

Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας!

Βιβλιογραφικές Αναφορές

Εικονική περιήγηση στο Μουσείο της Ακρόπολης από το πρόγραμμα Google Art Project. Διαθέσιμη στον ιστότοπο https://artsandculture.google.com

Εκπαιδευτική πλατφόρμα Edmodo. Διαθέσιμη στον ιστότοπο www.edmodo.com

Holland, C., & Muilenburg, L. (2011). Supporting student collaboration: Edmodo in the classroom. Στο: Society for Information Technology & Teacher Education International Conference, Μάρτιος 2011 (σ. 3232-3236). Ανακτήθηκε 4 Μαΐου 2018, από https://mat2011holland.pbworks.com/f/SITE2011EdmodoPaper%5B1%5D+Holland+Muilenburg.pdf

Κέντρο Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας Νόησις. Διαθέσιμο στον ιστότοπο www.noesis.edu.gr

Τα μουσεία στο περιβάλλον του Padlet. Διαθέσιμο στον ιστότοπο https://padlet.com/lalakidou/tamouseia

Χρώματα. Περιοδικό Φιλόλογος. Διαθέσιμο στον ιστότοπο http://www.philologus.gr/1/44----1450--600-x/125-2010-01-24-11-45-53

Χρωμάτισε την Πεπλοφόρο. Ψηφιακή δραστηριότητα του Μουσείου της Ακρόπολης. Διαθέσιμη στον ιστότοπο http://www.theacropolismuseum.gr/peploforos/